Darmkanker

In België wordt bij 1 op de 20 mensen darmkanker vastgesteld waarvan 90% van de diagnoses bij personen boven de 50 jaar plaatsvindt. Jaarlijks worden er ongeveer 8000 nieuwe gevallen geregistreerd en in Vlaanderen overlijden jaarlijks 2000 mensen aan de ziekte. Darmkanker is na borstkanker de op één na meest voorkomende kanker bij vrouwen en de derde meest voorkomende kanker bij mannen, na prostaat- en longkanker.

Een kwaadaardige tumor kan zich in de dikke darm ontwikkelen, vaak ontstaan deze uit een goedaardige poliep. Tussen het ontstaan van een goedaardige poliep en de ontwikkeling tot een kwaadaardig gezwel of darmkanker verloopt gemiddeld 8 tot 10 jaar.

Risicofactoren

In 75 tot 80 procent van de gevallen is er bij dikkedarmkanker geen specifieke risicofactor of erfelijke belasting aanwezig. Voor de overige gevallen zijn er diverse factoren die mensen vatbaarder maken voor deze vorm van kanker: familiale belasting, erfelijke vormen van darmkanker, leeftijd, poliepen, voorgeschiedenis, en chronische darmontstekingen.

Deze factoren verhogen het risico op darmkanker, maar de aanwezigheid van een of meer van deze risicofactoren leidt niet noodzakelijk tot darmkanker.

Overgewicht, overmatig alcoholgebruik, roken en een ongezonde levensstijl verhogen het risico op darmkanker. Daarom is het belangrijk om voldoende aandacht te besteden aan een gezonde levensstijl, waarbij voldoende beweging en een gezonde, evenwichtige voeding (rijk aan vezels, groenten en fruit) essentieel zijn. Dit wordt ‘primaire preventie’ genoemd, in tegenstelling tot screening, dat 'secundaire preventie' wordt genoemd.

Overmatig gebruik van bewerkt rood vlees verhoogt eveneens het risico op darmkanker.

Familiale belasting: de kans op darmkanker hangt af van het aantal familieleden met kanker of poliepen, en hun leeftijden. Hoe jonger de getroffen persoon, hoe groter het risico voor zijn familie.

Erfelijkheid: er bestaan zeldzame erfelijke vormen van darmkanker. Familiaire adenomateuze polyposis (FAP) is een erfelijke aandoening waarbij zonder preventieve chirurgie bijna altijd kanker ontstaat. Patiënten met dit syndroom ontwikkelen honderden poliepen in de dikke darm, die zonder verwijdering kwaadaardig worden. Personen met Hereditair Non-Polyposis Colorectaal Carcinoom (HNPCC of Lynch-syndroom) hebben een verhoogd risico op darmkanker zonder dat zij veel poliepen ontwikkelen.

Leeftijd: De meeste patiënten met dikkedarmkanker zijn ouder dan vijftig; toch kan de ziekte op elke leeftijd voorkomen. De gemiddelde leeftijd ligt hoger bij vrouwen (72 jaar) dan bij mannen (69 jaar). Ongeveer 10% van de personen met darmkanker is jonger dan 50 jaar. De laatste jaren neemt het aantal jongvolwassenen (< 50 jaar) met darmkanker toe.

Vroegtijdige Opsporing

Primaire preventie omvat een gezonde levensstijl. Preventief onderzoek bij darmkanker kan door middel van:

1. Ontlastingsonderzoek Dit onderzoek detecteert kleine hoeveelheden bloed in de ontlasting, bekend als de Fecaal Occult Bloed Test (FOBT of iFOB test). Bloed in de ontlasting kan wijzen op een poliep of beginnende tumor, maar kan ook onschuldige oorzaken hebben. Bij een afwijkende test zal je huisarts een coloscopie aanbevelen om de oorzaak te vinden. De FOBT is eenvoudig en goedkoop, maar niet specifiek voor poliepen en tumoren. Occult bloed kan ook afkomstig zijn van aambeien of ontstekingen, en sommige kleine poliepen en tumoren bloeden niet dagelijks.Aan de andere kant zijn er ook kleine poliepen en beginnende tumoren die niet (dagelijks) bloeden. De uitslag kan dus ook negatief zijn, terwijl er toch wel een poliep of een tumor in de darm zit. Dat kan in 3 tot 5% van de testen het geval zijn. Voor meer info klik op deze link.

    

2. Darmonderzoek (Coloscopie) Tijdens een coloscopie bekijkt de arts de binnenkant van de dikke darm met een endoscoop. Poliepen en tumoren kunnen worden opgespoord en meestal direct verwijderd. Het is belangrijk dat de darm schoon is voor een goede beoordeling, dus een restenarm dieet en een speciaal drankje worden aanbevolen voorafgaand aan het onderzoek. Voor meer info klink op deze link.

Symptomen en Signaleren

• Bloed of slijm in de ontlasting
• Veranderingen in het stoelgangpatroon
• Gewichtsverlies
• Buikpijn
• Vermoeidheid
• IJzergebrek of bloedarmoede
• Darmobstructie

Onderzoeken en Diagnose

• Bloedonderzoek
• Darmonderzoek (coloscopie) + biopsie
• Beeldvorming (CT-thorax-abdomen / PET-CT / MRI-scan)

Behandeling

De behandeling hangt af van de tumorlocatie, de doorgroei in de darmwand, eventuele uitzaaiingen en de algehele gezondheid van de patiënt. Behandelopties zijn onder andere:

• Operatie/Chirurgie
• Chemotherapie
• Radiotherapie (bestraling)
• Chemoradiatie (chemotherapie + bestraling)
• Immunotherapie